رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران: تحریم‌ها و سیاست‌های ارزی نادرست، صادرات فرش ایرانی به اروپا را کاهش داده است.
به گزارش ایلنا، مرتضی حاجی آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، در خصوص کاهش چشمگیر صادرات فرش ایرانی به آلمان به عنوان یکی از مقاصد اصلی، اظهار داشت: آلمان و کشورهای آلمانی زبان همواره از اصلی‌ترین خریداران فرش دستباف ایرانی بوده‌اند و هنوز هم جزو پنج مقصد اصلی صادرات این کالا هستند. با این حال، کاهش شدید صادرات فرش ایران در چند دهه گذشته (از ۲ میلیارد و ۱۱۲ میلیون دلار در سال ۱۳۷۳ به طور متوسط ۵۰۰ میلیون دلار در سال در دهه ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ و اکنون به ۴۰ میلیون دلار در سال) بر آلمان نیز تاثیر گذاشته است. وی افزود: با وجود این کاهش، فرش ایرانی در کشورهای اروپایی همچون فرانسه، انگلستان و ایتالیا و همچنین در امارات عرضه می‌شود.
حاجی آقامیری با اشاره به سابقه طولانی ارتباط آلمان با فرش ایرانی و تاسیس رشته فرش‌شناسی در دانشگاه‌های برلین توسط آلمانی‌ها، گفت: تغییر سلیقه نسل جدید اروپا و نگاه آنها به فرش صرفاً به عنوان یک زیرانداز قابل تعویض، باعث کاهش تقاضا برای فرش‌های گران قیمت ایرانی و روی آوردن به فرش‌های ارزان‌تر ترک و هندی شده است.
وی همچنین تحریم‌ها و سیاست‌های نادرست ارزی داخلی را عامل دیگری در کاهش صادرات دانست و افزود: تحریم‌ها و سیاست‌های ارزی داخلی، به کاهش صادرات فرش ایرانی به اروپا دامن زده‌اند و به نظر نمی‌رسد اراده‌ای برای تغییر این شرایط در دولت وجود داشته باشد. همچنین، با توجه به تحریم‌های آمریکا (که ۴۴ درصد از صادرات فرش دنیا را به خود اختصاص می‌دهد)، صنعت فرش ایران تنها می‌تواند بر ۵۶ درصد باقی‌مانده تمرکز کند.
حاجی آقامیری با اشاره به پتانسیل بازار ژاپن برای صادرات فرش ایرانی، بر اهمیت حضور در اکسپوی ژاپن تاکید کرد و نارسایی وزارت صمت (به عنوان متولی فعلی) را در این زمینه، به دلیل ماهیت فرهنگی و اجتماعی اکسپو، یک نقطه ضعف جدی دانست.
سیاست‌های غلط ارزی دولت، یکی از عوامل مهمی است که در سال‌های اخیر به شدت به صنعت صادرات فرش ایران ضربه زده است. نوسانات شدید نرخ ارز، عدم شفافیت و پیش‌بینی‌ناپذیری در این زمینه، بر تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش فشار مضاعفی وارد کرده و سبب ایجاد بی‌ثباتی در بازار شده است. در حالی که تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه و پرداخت هزینه‌های تولید، با نرخ ارز آزاد مواجه هستند، اما در زمان صادرات، با محدودیت‌ها و نرخ‌های دستوری فروش مواجه می‌شوند. این اختلاف قیمت، باعث کاهش سودآوری و در نهایت کاهش تمایل به صادرات فرش می‌شود. در نتیجه، این صنعت که از دیرباز یکی از ارز آورهای مهم کشور بوده، با کاهش شدید صادرات و مشکلات اقتصادی جدی دست و پنجه نرم می‌کند.
یکی از مشکلات اساسی، عدم تطابق نرخ ارز رسمی و بازار آزاد است. تولیدکنندگان مجبورند مواد اولیه خود را با نرخ ارز آزاد تهیه کنند، اما در هنگام فروش، مجبورند ارز خود را با نرخ‌های پایین‌تر و دستوری به بانک مرکزی بفروشند. این امر باعث ایجاد ضرر و زیان قابل توجه برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان و در نهایت کاهش رقابت‌پذیری فرش ایران در بازارهای جهانی می‌شود. عدم ثبات نرخ ارز همچنین برنامه‌ریزی درازمدت تولیدکنندگان را با مشکل مواجه می‌کند و باعث می‌شود آنها از انجام سرمایه گذاری‌های جدید در این صنعت خودداری کنند.
علاوه بر نوسانات نرخ ارز، محدودیت‌های صادرات و پیچیدگی‌های رویه‌های بانکی نیز به مشکلات صنعت صادرات فرش دامن زده اند. عدم دسترسی آسان به ارز و مشکلات مربوط به انتقال پرداخت‌ها، باعث کاهش رغبت خارجی‌ها برای خرید فرش ایرانی شده است. همچنین روند طولانی و پیچیده ترخیص کالا از گمرک، هزینه‌های اضافی برای صادر کنندگان ایجاد کرده و باعث کاهش رقابت پذیری کالا می‌شود. به طور کلی، سیاست‌های غلط ارزی و محدودیت‌های مربوطه باعث شده است تا صنعت فرش ایران با مشکلات متعدد و خطر انقراض مواجه شود.
در نهایت، برای نجات صنعت صادرات فرش ایران، ضروری است که دولت سیاست‌های ارزی شفاف، پایدار و حمایتی را به کار بگیرد. ایجاد نرخ ارز واقعی و پایدار، تسهیل روند صادرات و پرداخت های مربوطه و ساده‌سازی رویه‌های گمرکی، از جمله مواردی هستند که می‌توانند به احیای این صنعت کمک کنند. همچنین، حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان از طریق ارائه تسهیلات مالی و آموزش‌های لازم، مهم می‌باشد. در غیر این صورت، این صنعت ارزآور بسیار مهم کشور به تدریج از بین خواهد رفت.