صنعت فرش ایران، که زمانی از موفق‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور بود، امروزه با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. قاچاق فرش‌های افغانستانی با قیمت پایین و کیفیت نامناسب، بازار داخلی را اشغال کرده و به تولید داخلی آسیب جدی زده است. تحریم‌ها، سیاست‌های نادرست اقتصادی و فقدان حمایت‌های دولتی نیز وضعیت صادرات را وخیم‌تر کرده است. با وجود ادعای افزایش تولید، آمار صادرات که حدود ۴۰ میلیون دلار است، نشان از رکود در این صنعت دارد. مرکز ملی فرش ایران نیز نتوانسته مشکلات اساسی این بخش را حل کند. مرتضی حاجی آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، به ورود گسترده فرش‌های افغانستانی از طریق مرزهای شرقی اشاره کرده و می‌گوید که این فرش‌ها به دلیل عدم پرداخت حقوق و عوارض، ضربه‌ای جدی به تولید داخلی وارد می‌کنند. جلساتی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای بررسی راهکارهای مقابله با این پدیده تشکیل شده است. آقامیری همچنین به مشکلات مربوط به صادرات از جمله تحریم‌ها، پیمان‌سپاری ارزی و مشکلات FATF اشاره کرده و می‌گوید که آمارهای ارائه شده از سوی وزارت صمت و مرکز ملی فرش، با واقعیت صادرات همخوانی ندارد. او به مقاومت بانک مرکزی در اجرای سیاست‌های تسهیل‌گر و عدم اجرای کامل قانون بیمه اجتماعی قالیبافان نیز اشاره می‌کند. محدودیت‌های بازگشت فرش‌های ایرانی به کشور به موجب ماده ۱۲۰ آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی نیز از دیگر مشکلات این صنعت است. در کل، صنایع اصیل و اشتغال‌زای ایران به دلیل تحریم‌ها، سیاست‌های نادرست داخلی و بی‌توجهی به نیازهای فعالان این حوزه، در معرض خطر جدی قرار دارند.
متاسفانه شواهدی دال بر اینکه بازار فرش ایران به‌طور کامل در اختیار قاچاقچیان افغانستان باشد، وجود ندارد. اما بدون شک قاچاق فرش از افغانستان به ایران و از ایران به دیگر نقاط جهان، یک معضل جدی است که به بازار فرش ایران آسیب می‌زند. این مسئله پیچیده است و شامل عواملی گوناگون از جمله اختلافات مرزی، ضعف نظارت دولتی، فساد، تقاضای جهانی برای فرش‌های ارزان‌تر و در نهایت، شرایط اقتصادی نامناسب در افغانستان و ایران می‌شود.
قاچاقچیان از روش‌های مختلفی برای وارد کردن فرش‌های افغانی به ایران استفاده می‌کنند. این روش‌ها اغلب شامل عبور غیرقانونی از مرزها، استفاده از مسیرهای فرعی و یا جعل اسناد گمرکی است. فرش‌های قاچاق اغلب با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به فرش‌های ایرانی با کیفیت مشابه به فروش می‌رسند که این امر به رقابت ناعادلانه و زیان اقتصادی برای بافندگان و تجار فرش ایرانی منجر می‌شود. علاوه بر این، عدم وجود نظام شفاف و دقیق در ثبت و کنترل تولید و صادرات فرش، زمینه‌ای برای قاچاق و دور زدن قوانین فراهم می‌کند.
تأثیر قاچاق فرش افغانی بر بازار داخل ایران چندین جنبه دارد. اول، به دلیل قیمت‌های پایین‌تر، باعث کاهش تقاضا برای فرش‌های ایرانی می‌شود. دوم، به دلیل نبود استانداردهای کیفیتی در فرش‌های قاچاق، باعث تضعیف اعتبار و برند فرش ایرانی در بازارهای جهانی می‌شود. سوم، از آنجایی که بسیاری از فرش‌های قاچاق به‌صورت غیرقانونی تولید و به بازار عرضه می‌شوند، باعث فرار مالیاتی می‌شود و به اقتصاد ایران ضربه می‌زند. در نهایت، این فعالیت غیرقانونی می‌تواند فرصت‌های شغلی و درآمدزایی بافندگان ایرانی را تهدید کند.
برای مقابله با این معضل، نیاز به یک رویکرد چند وجهی است که شامل تقویت نظارت گمرکی، مبارزه با فساد، توسعه زیرساخت‌های مناسب برای نظارت بر فرآیند تولید و صادرات فرش، حمایت از بافندگان ایرانی و ایجاد فرصت‌های شغلی جایگزین در مناطق مرزی، و همکاری بین‌المللی برای کنترل قاچاق می‌شود. همچنین، بهبود شرایط اقتصادی در افغانستان و ایجاد فرصت‌های شغلی در این کشور می‌تواند به کاهش انگیزه‌های قاچاق کمک کند. در کل، مقابله با قاچاق فرش نیازمند یک برنامه‌ی هماهنگ و جامع با همکاری نیروهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه‌ی جهانی است.